İş dünyası bizim belli açılardan hayat tecrübesi kazanmamıza, olgunlaşmamıza ve pek çok kişilik özelliklerimizin gelişimine katkı sağlarken zaman zaman belki de hiç fark etmeden yıpranmamıza da neden olan bir dünya değil mi? Öyle ya da böyle bu dünyanın hayatımızı idame ettirmek, tutkularımızı gerçekleştirmek, kendimizin veya başkalarının bize koyduğu hedefleri gerçekleştirmemiz için bir oyun alanı olduğu yadsınamaz bir gerçek. 20 senedir kurumsal hayat ve son iki yıldır girişimcilik deneyimime istinaden iş hayatında pek çok kişi ile tanışma ve çalışanlara dokunacak projelerde yer alma fırsatı buldum. İnsan kaynakları alanında gerçekleştirmeye çalıştığımız projeler çalışanlara veya potansiyel çalışan olabilecek adaylara yönelik projeler oldu. İç iletişim çalışmalarından aday deneyimini iyileştirmeye, tersine mentörlükten şirket içinde kadın çalışan sayılarını arttırmaya yönelik projelerin bunlardan birkaçı olduğunu belirtebilirim. Bu yazıda hayata geçirdiğimiz projelerin temalarına dayanarak farklı senelerde yapımları olan beş filmden bahsetmek istiyorum.
Up In The Air
Up in the Air kariyer, ilişkiler ve hayatta anlam arayışı temalarını işleyen bir film. Ana karakter Ryan Bingham (oynadığı George Clooney), işverenleri adına insanları kovarak ülke çapında dolaşan bir şirket küçültücüsüdür. İşiyle ilgili bir rutin ve bir dizi inanç geliştirmiş deneyimli bir profesyoneldir, ancak film ilerledikçe seçimlerini ve varoluşunun boşluğunu sorgulamaya başlar. Filmin ana temalarından biri, işin ve kariyerin doğası ve bunun kimlik ve amaç duygumuzu nasıl şekillendirebileceğidir. Ryan'ın küçültücü olarak işi, bir tür araf olarak tasvir ediliyor; sürekli seyahat döngüsünde sıkışıp kaldığı, insanları kovduğu ve dünyanın geri kalanından kopuk hissettiği bir yer. Seyahat ederken, işten atılan birkaç insanla tanışır ve işten çıkarmaların ve küçülmenin insani maliyetini anlamaya başlar.
Filmin bir diğer teması da ilişkilerin hayatımızdaki rolü ve anlam ve amaç bulmamıza nasıl yardımcı olabileceğidir. Ryan biraz yalnızdır ve insanların kendisine yaklaşmasına izin vermeye alışkın değildir, ancak bir gezgin olan Alex (Vera Farmiga tarafından canlandırılıyor) ve yeni işe alınan Natalie (Anna Kendrick) ile tanışıp ilişki kurmaya başladığında, başkalarıyla nasıl bağlantı kuracağını ve ilişkilerin hayatta neyin önemli olduğunu anlamasına nasıl yardımcı olacağını öğrenmeye başlar. Son olarak film, köklere sahip olmanın önemine ve hayata ait olma arayışının en önemli insan ihtiyaçlarından biri olduğuna dair bir temaya sahiptir. Ryan ve Alex gibi hareket halindeki karakterler ile Natalie gibi daha yerleşik ve aile odaklı karakterler arasındaki karşıtlık, bu temayı film boyunca yüzeye çıkarıyor. Genel olarak Up in the Air, küçülme ve insan kaynakları endüstrisi bağlamını kullanarak kariyer, ilişkiler ve hayatta anlam arayışı hakkında önemli sorular soran düşündürücü bir film.
İş hayatında çok farklı kişiliklere sahip insanlar ile beraber çalışmak, aynı projelerde yer almak ve her şeyin ötesinde aynı havayı solumamız gerekiyor. Düşünün bazen aynı evin içinde yaşayan aile üyeleri bile birbirleri ile sağlıklı ilişkiler kuramazken bir binanın içinde birçok kişi ile aynı hedefe koşmak için güçlü iletişim kurmamız isteniyor. Sizin kendi iradeniz ile tercih etmediğiniz kişiler ile iyi iletişim kurmanız, iyi iyi ilişkiler geliştirmeniz size atanan en zor hedeflerden biri olsak gerek. İyi iletişimin olduğu yerin daha huzurlu ve mutlu bir yer olduğu ise kaçınılmaz.
The Intern
"The Intern" yaşlanma, kariyer ve nesiller arası ilişkiler temalarını işleyen bir komedi-dramadır. Ana karakter Ben Whittaker (Robert De Niro'nun canlandırdığı), kendini sıkılmış ve tatmin olmamış hisseden, Jules Ostin (Anne Hathaway) tarafından yönetilen hızlı tempolu bir e-ticaret moda girişiminde kıdemli staj programına katılan bir emeklidir. Filmin ana temalarından biri, işgücünde yaşlanmanın rolü ve daha yaşlı işçilerin işgücüne yeniden girmeye çalışırken karşılaşabilecekleri zorluklardır.
Film, yaşlı çalışanların değerli becerilere ve deneyimlere sahip olduğu ve herhangi bir şirket için değerli bir varlık olabileceği fikrini anlatıyor ve Ben'in karakteri buna bir örnek teşkil ediyor. Masaya bir olgunluk, sakinlik ve perspektif duygusu getiriyor ki bu da hızlı başlangıç yapanların öğrenebileceği bir şey. Filmin bir başka teması da akıl hocalığının rolü ve yaşlı çalışanların genç nesil üzerinde yaratabileceği etkidir. Ben, girişime daha fazla dahil oldukça ve Jules Ostin ile bir ilişki kurdukça, onun ve çalışanları için bir akıl hocası ve rehber olur. Daha verimli çalışabilmesi için geri adım atmanın, yavaşlamanın ve kendine bakmanın değerini görmesine yardımcı olur. Ayrıca film, iş-yaşam dengesi temasını ve bir amaç ve tatmin duygusuna sahip olmanın finansal kazançtan nasıl daha önemli olabileceğini araştırıyor. Örneğin Jules Ostin, şirketine o kadar odaklanmıştır ki, özel hayatını ihmal eder, ancak Ben'in rehberliği, iş ve özel hayatı dengelemenin önemini fark etmesine yardımcı olur. Genel olarak The Intern, kıdemli bir stajyerin hikayesi ve genç patronuyla kurduğu ilişki aracılığıyla yaşlanma, kariyer, akıl hocalığı ve denge temalarını araştıran iç açıcı bir film.
Bu filmin konusu bana son yıllarda firmalarda hayata geçirilen Tersine Mentorlük programını hatırlatıyor. Özellikle nesiller arasında jenerasyon farklı olan firmalarda bu tarz uygulamaların var olması jenerasyonların birbilerini daha iyi anlamalarını sağlayan hap gibi bir yöntem. Tersine Mentorlük uygulamasını daha önce duymayanlar için ise kısa bir bilgi paylaşmak isterim. Tersine mentorluk, daha deneyimli veya daha kıdemli bir çalışanın, tipik olarak bir yönetici veya yöneticinin, yeni beceriler öğrenmek, bilgi edinmek ve ilerlemek amacıyla daha az deneyimli veya kıdemsiz bir çalışanla, genellikle yeni bir işe alınan veya stajyer ile eşleştirildiği bir süreç. Belirli konuların veya bakış açılarının anlaşılmasını sağlar. Mentorluğun odak noktası tipik olarak teknoloji, dijital medya veya çeşitlilik ve kapsayıcılık gibi kıdemsiz çalışanın uzmanlık alanlarına odaklanır ve amaç, kıdemli çalışanın bu alanlar hakkında daha derin bir anlayış kazanmasına ve trendler ve gelişmelerden haberdar olmasına yardımcı olur.
Office Space
"Ofis Alanı" iş, kurum kültürü ve beyaz yakalı ofis çalışanlarının mücadelelerini konu alan bir komedi. Film, Initech adlı ruh emici bir yazılım şirketinde çalışan genç bir adam olan Peter Gibbons'ın (Ron Livingston tarafından canlandırılan) hikayesini anlatıyor. Peter, işinden memnun değildir ve kendini yetersiz hisseder ve film, Peter'ın ofis hayatının monotonluğundan kurtulmanın bir yolunu bulmaya çalışırken yaptığı yolculuğu konu alır. Filmin ana temalarından biri, işin doğası ve bunun kimlik ve tatmin duygumuz üzerindeki etkisidir. Film, kurumsal dünyayı bürokrasi ve akıl almaz görevlerle dolu bir yer olarak tasvir ediyor ve Peter'ın karakteri, birçok insanın işleri hakkında hissettiği hüsran ve hayal kırıklığını somutlaştırıyor.
Film aynı zamanda kurumsal merdiven temasına ve Peter'ın iş arkadaşları sürekli terfi için yarışırken ve kurumsal merdiveni tırmanmaya çalışırken başarılı olma baskısına da değiniyor. Filmin bir diğer teması da kurum kültürünün çalışanların yaşamları üzerindeki etkisi ve uyum duygusu yaratarak yaratıcılığı ve bireyselliği nasıl bastırabileceğidir. Film, Initech'i anlamsız kurallar, politikalar ve prosedürlerle dolu bir yer olarak tasvir ediyor. Film, Peter ve iş arkadaşlarının kendilerini bu sistem içinde ifade etmenin ve tatmin olmuş hissetmenin bir yolunu bulmaya çalıştıklarını gösteriyor. Son olarak, filmin işyerinde arkadaşlığın ve topluluğun önemine ve zorlu bir ortamda nasıl destek ve aidiyet duygusu sağlayabileceğine dair bir teması var. Peter'ın iş arkadaşlarıyla olan ilişkisi ve onlarla bağ kurma yeteneği, karşılaştığı zorluklara rağmen işinde bir anlam ve amaç bulmasına yardımcı olur. Genel olarak "Ofis Alanı", iş, kurum kültürü ve beyaz yakalı ofis çalışanlarının mücadelelerini işleyen, ofis hayatının monotonluğuna ve bürokrasisine hicivli bir bakış sunan, komik ve ilişkilendirilebilir bir film.
Özellikle pandemi ile beraber çalışanların birçoğu anlamlı bir iş yapma konusunda obsesif hale geldiler. Ben bu işi ne için yapıyorum, kim için yapıyorum, bu iş sonucunda kime ne fayda sağlayacağım gibi sorular akıllardan çıkmıyor. Eğer bir kişi yaptığı işi seviyor, yaptığı işin anlamlı olduğuna inanıyorsa o kişi o işe tutku ile bağlanıyor, işe giderken ayakları geri geri gitmiyor. Böylece kişilerin başarıya ulaşması daha kolay oluyor. Filmde bahsedilen ve çalışan bağlılığı anketlerindeki önemli etki alanlarından biri olan arkadaşlık ilişkileri de çalışmış olduğunuz kuruma bağlılığınızı büyük ölçüde artıran faktörlerden. Çünkü o kurumda başınıza ne gelirse gelsin güvenebileceğiniz bir arkadaşınızın olduğunu bilmek, o arkadaşlar ile iş yaparken aynı zamanda eğlenmek işinizi daha keyifli hale getiriyor.
9 to 5
"9'dan 5'e" toplumsal cinsiyet rolleri, işyeri dinamikleri ve çalışan kadınların mücadelelerini konu alan bir komedi filmi. Film, Consolidated Companies adlı kurgusal bir şirkette çalışan üç kadının, Violet Newstead (Lily Tomlin'in canlandırdığı), Doralee Rhodes (Dolly Parton) ve Judy Bernly'nin (Jane Fonda) hikayesini anlatıyor. Kadınların hepsi işlerinden ve cinsiyetçi, bencil, yalancı, ikiyüzlü patronları Franklin Hart Jr.'dan (Dabney Coleman) bıkmış durumda ve ondan intikam almaya ve şirketin kontrolünü ele geçirmeye karar veriyorlar. Filmin ana temalarından biri, işyerinde cinsiyetin rolü ve erkek egemen bir ortamda kadınların karşılaştığı zorluklardır. Film, kadınların erkek iş arkadaşları ve patronları tarafından haksız ve saygısız davranıldığını ve sürekli olarak nasıl hafife alındıklarını ve küçümsendiklerini gösteriyor.
Film ayrıca cinsel taciz temasını ve bunun kadınların kariyerlerini ve refahını nasıl etkileyebileceğini de ele alıyor. Filmin bir diğer teması da işyerinde dostluk ve dayanışmanın önemi ve bunun kadınların zorlu koşullarda güç ve destek bulmasına nasıl yardımcı olabileceğidir. Violet, Doralee ve Judy arasındaki ilişki filmin merkezinde yer alıyor ve birlikte çalışıp birbirlerini destekleme yetenekleri, karşılaştıkları engelleri aşmalarına ve hayatlarının kontrolünü ele geçirmelerine yardımcı oluyor. Son olarak, filmin iş-yaşam dengesinin önemi ve bunu başarmanın ne kadar zor olabileceği hakkında bir teması var. Kadınların kariyerleri ile kişisel yaşamları arasında denge kurmakta zorlandıkları gösteriliyor ve film, her şeye sahip olmaya çalışmanın zorluklarını anlatıyor. Genel olarak "9'dan 5'e" toplumsal cinsiyet rolleri, iş yeri dinamikleri ve çalışan kadınların mücadelelerini konu alan eğlenceli ve güçlendirici bir film ve kadınların iş dünyasında karşılaştıkları zorluklara hicivli bir bakış sunuyor.
Bugün birçok şirketin yine gündemine aldığı konulardan biri Kapsayıcılık&Çeşitlilik. İşveren marka uygulamalarında dahi çok başarılı olduğunu bildiğimiz şirketlerin yönetim kurullarına veya liderlik ekiplerine baktığımızda erkeklerin sayılarının çok daha fazla olduğuna hepimiz şahit oluyoruz. Bazı şirketler ise kadın çalışan sayılarını artırmaya yönelik sadece kadınlara özgü programları ve hatta yurt dışında özellikle Twitter, Cisco gibi firmaların lgbet+ çalışanlara özel projeleri hayata geçirdiklerini görüyoruz.